Mazot Neden 30 TL oldu? Bartu Soral Açıkladı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Eski Müdürü,Kalkınma Ekonomisti yazar Bartu Soral mazotta fiyat artışının nedenlerini açıkladı.

Bartu Soral sosyal medya hesaplarından “Mazot Fiyatı Neden Bir Yıl İçinde %316.5 oranında yükseldi?” başlığıyla yaptığı paylaşımda “Birinci sebep hatalı ekonomi politikaları sonucu petrolü aldığımız doların TL karşısında aşırı yükselişidir” ifadelerini kullandı.

Bartu Soral’ın açıklaması şöyle:

Mazot 30 TL oldu, peki neden oldu, gelin inceleyelim

• Bundan 1 yıl önce, 17 Haziran 2021’de
• Brent Petrol: 73.08$, Mazot: 7.20TL ve 1$ = 8.60TL’ydi
• Bugün, 17 Haziran 2022:
• Brent petrol: 119.68 $, Mazot: 29.99TL ve 1$ = 17.32TL
• Demek ki 1 yıl içinde,
• Brent petrol fiyatı % 63.77 artarken
• Mazot fiyatı % 316.5 artmış
• Petrolü satın almak için kullandığımız dolarsa %101.4 artmış.

Birinci sebep hatalı ekonomi politikaları sonucu petrolü aldığımız doların TL karşısında aşırı yükselişidir

• Faiz ekonomiyi yönetirken kullanacağınız pek çok enstrümandan bir tanesidir.
• Futbol takımının kalecisi gibi. Diğer 10 oyuncu ile birlikte bir takım içinde görevi vardır.
• 11 kişilik oyunu tek mevki ile oynamaya kalkarsanız, 100 gol yersiniz. Yani tek başına faizi kullanır, üstüne onu da yanlış kullanırsanız, döviz kuru bir yıl içinde %101.4 artabilir, enflasyon %70’i geçebilir, üstüne dış ticaret açığı rekoru kırabilirsiniz.

İkinci ve ekonominin bütününü ilgilendiren sebep ise adaletsiz vergi sistemidir.29.99TL olan Motorinin yaklaşık 6.63TL’si ÖTV ve KDV, yani vergidir.ÖTV ve KDV dolaylı vergilerdir. Zengin de yoksul da aynı oranda ödediği için adaletsiz vergi olarak bilinir.

1980’de toplam vergi gelirleri içinde dolaylı vergilerin payı %37’idi, bugün bu pay %65’e çıktı. Alttaki grafik bize son 42 yılda vergide adaletsizliğin nasıl oluştuğunu gösteriyor.

Adil bir vergi sistemine süratle geçilmesi hayat pahalığı altında ezilen işsiz, dar gelirli, memur, emekli milyonlarca insanın en temel ihtiyacıdır.

• Dünyada, tüketime yani dolaylı vergiler olan ÖTV ve KDV’ye bu kadar vergi koyan ülke çok az. Vergi gelirleri içinde dolaylı vergilerin payı AB ülkelerinde ortalama %45 oranında.
  Dolaylı vergiler adaletsizliktir.
• Benzin, mazot ve her türlü akaryakıttan alınan KDV ve ÖTV büyük oranda düşürülmeli, hatta bir süre sıfırlanmalı.
• Buna karşılık milyon dolar kar eden bankalar, bütün menkul ve gayrimenkul alım satım kazançları yaygın ve adil biçimde vergilendirilmeli.
• Ayrıca son 20 yılda büyük servet sahibi olan 5’li müteahhit grubu ülkelerinden aldıklarını ülkeleri ile paylaşmak adına bir defaya mahsus servet vergisi ödemelidir.

Pahalı Mazot kullanmamızın üçüncü sebebi ise fevkalade tartışmalıdır. Mazot bugün Türkiye’de normal hesapla yaklaşık 23.75TL olabilir. Hatta bu fiyattan ÖTV ve KDV alınmazsa fiyat 18.53 TL’dir.

• Bir yıl içinde mazotun hammaddesi olan petrolün fiyatı % 63.77 artarken
  Kullandığımız Mazotun fiyatı % 316.5 artmış
• Aradaki fark petrolü satın almak için kullandığımız dolardaki artış sebebiyle desek, artış %101.4. Büyük ama aradaki makası açıklamaya yetmiyor.
• Brent petrol ve dolardaki artışla hesaplayınca Mazotun – bu büyük ÖTV ve KDV yüküne rağmen- bugün 23.75TL olması gerekiyor.
• Bu durumda kedi bu ise bizim et nerede? Et buysa kedi nereye gitti?