AYM Kararı 9 Ay Sonra TBMM’de Okundu: Can Atalay İçin “Gecikmiş Adalet” Meclis Tutanaklarına Girdi

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) verdiği hak ihlali kararı, 16 Nisan 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda resmen okundu.

TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca tarafından Genel Kurul’da okunan karar, AYM’nin 25 Ekim 2023 tarihli hükmünün yaklaşık 9 ay sonra Meclis tutanaklarına geçmiş olması bakımından Türkiye siyasetinde dikkat çeken bir gelişme olarak kayda geçti. Kararın okunmasının hemen ardından Genel Kurul kapatılırken, yargı ile yasama arasındaki anayasal krizin önemli bir halkası da sembolik biçimde kayıt altına alınmış oldu.

Gezi davası kapsamında 18 yıl hapis cezası alan ve cezaevinde tutulan Can Atalay hakkında AYM, 2023’te verdiği kararda, milletvekili seçilmiş bir kişinin tutukluluğunun hak ihlali olduğuna hükmetmişti. AYM ayrıca Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesini de hukuka aykırı bulmuştu. Ancak bu karar uzun süre uygulanmamış, Atalay hem tahliye edilmemiş hem de milletvekilliği TBMM Genel Kurulu’nda düşürülmüştü.

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, TBMM’de yaptığı açıklamada, kararla ilgili olarak sert ifadeler kullandı. Emir, “Can Atalay’ın vekilliği hukuken düşmemiştir, düşürülememiştir” diyerek, kararın Meclis’te okunmasını “gecikmiş ama yerinde bir adım” olarak nitelendirdi. Emir ayrıca, “Bu kararın okutulmasıyla birlikte Meclis eliyle yapılan düşürme işlemi artık yok hükmündedir” diyerek, yasama organının gecikmeli de olsa AYM kararını tanıdığını söyledi.

2023 Genel Seçimlerinde TİP Hatay Milletvekili olarak seçilen Can Atalay, seçimlerin ardından yasama dokunulmazlığı kazanmış olmasına rağmen Gezi davasındaki mahkûmiyet gerekçesiyle tahliye edilmedi. AYM, Atalay’ın serbest bırakılması gerektiğini belirtse de, bu karar Yargıtay tarafından uygulanmadı. Daha sonra TBMM’de alınan kararla, AYM kararları yok sayılarak Atalay’ın milletvekilliği düşürüldü. Bu gelişme, “hukukun üstünlüğü mü, iktidarın üstünlüğü mü?” sorusunu bir kez daha gündeme taşıdı.

Kararın Meclis tutanaklarına girmesi, Atalay’ın vekillik statüsünü ve özgürlüğünü geri kazanmasına yol açacak mı, henüz belirsizliğini koruyor. Ancak şurası net: Gezi tutuklusu bir milletvekiline dair verilen AYM kararı, geç de olsa devletin kayıt sistemine resmen dahil edildi.