Antidepresan İlaçların Beyinde Yarattığı Yapısal Değişikliğin Normale Dönmesi Ne Kadar Sürer?

Bilindiği kadarıyla antidepresan ilaçlar serotonin, noradrenalin, dopamin gibi moleküllerin beyindeki hücresel aralıkta miktarlarını artırır.

Beyin bu maddelerin etkisiyle ilgili olarak duyarlı biçimde kurmuş olduğu dengeyi koruyabilmek için bu dengeyi değiştiren duruma yapısal değişikliklere giderek yanıt verir.

Aşağıdaki şekilde down-regulation olarak gösterildiği gibi bu moleküllerin ortamda sayıca artmasına beyin de dengesini korumak amacıyla bağlanma noktaları olan reseptör sayısını azaltmakla karşılık verir. Reseptör sayısının azalması nedeniyle bu moleküllerin etkilerinin azalması beklenir ancak bu beklentiye yönelik itiraz şöyledir; diğer şekilde gösterildiği gibi bu molekülleri salgılayan hücredeki oto-reseptörlerin sayılarının azalması, bu moleküllerin salgılanmasını önleyen mekanizmayı bloke eder.

Bu blokaj nedeniyle bu moleküller ortama daha çok salgılanırlar. Her ne kadar antidepresan etki salgılanan moleküldeki artışa bağlanıyor olsa da molekülün etki edeceği karşı taraftaki hücrede bulunan reseptör sayılarındaki ciddi azalma, aslında beklenenin tam tersinin oluşmasına neden olur ve bu moleküllerin ortamda sayıları artsa bile karşı hücredeki etkilerinin azalması sonucuyla karşılaşırız.

Molekül miktarı ne kadar artarsa artsın, onun karşı hücredeki etkisi karşı hücrenin sahip olduğu reseptör sayısı kadar olur.

Reseptör sayısındaki azalma biçiminde kendisini gösteren bu yapısal değişiklik, ilaç kesildikten aylar sonra normale dönebilmektedir. Bu nedenle ilaçların aniden kesilmesi durumunda bu moleküllerin etkilerinin ani biçimde azalmasına bağlı olarak elektrik çarpması, baş dönmesi, mide bulantısı, düşecekmiş gibi olmak, ter basması, kas seğirmeleri, kalp çarpıntısı, bulantı hissi, tansiyon yükselmesi, korku atakları gibi ilaçların kesilmesini zorlaştıran belirtiler görülür.

Bu tablo bir bağımlılık tablosundaki yoksunluk belirtilerine çok benzemektedir ancak dozun zamana yayılarak yavaş biçimde azaltılması ve ikame ilaçların kullanılmasıyla aşılabilir ve antidepresanilaç tedavisine gerek kalmadığında antidepresan ilaçlar sorunsuz biçimde bırakılabilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: