Hayal | İlker Güven Yazdı

Hayal zihinde tasarlanan,canlandırılan ve gerçekleşmesi özlenen şey,düş,imge ve görüntü anlamları taşır.Ayrıca bir kimse veya bir şeyin bellekte kalan görüntüsü,belli belirsiz görülen şey veya gölgesidir. Hayal kelimesinin eş anlamlısı olarak görüntü,rüya ve serap kelimeleridir.Tradisyonalist ekolün yani gelenekçi, moderniteye karşı olan ekolün günümüzdeki en güçlü temsilcilerinden birisi de,William Chittick dir. William, Sufinin Bilgi Yolu eserinde,İbn Arabi metafiziğinde Hayal isimli eserinden önemli ölçüde yararlanmıştır.Yazar İslam felsefesinin hayal konusuna Ontolojik yani varlık felsefesi,varlık bilimi statüsünde hayal alemini, Tanrı’nın görünümü olarak olarak değerlendirir.Bu görüş ile batı düşüncesinden ayrılmaktadır. Yazar,Arabi’nin özellikle Fütuhat-ı Methiye ve Fususul Hikem adlı eserlerinden de,yararlanmıştır.İbn Arabi asıl sorunun Tanrı’yı yani Bir olanı kavramak olduğunu savunur.
İbn Arabi’ye göre metafiziğin köşe taşlarından birisi de hayaldir.Hayal mutlak Vücud ile hiçlik arasındaki Berzah yani Dünya ile Ahiret arasında yer olarak ifade eder.Ayrıca,Hayal hakkında bilgi sahibi olmadan,dini düşüncelerin temeline ulaşmanın olanaklı olmadığını belirtir.William;”Aristocu Filozofların ve Kelamcıların rasyonel akıl ve mantık yasalarına uygun olmayan Vahiy bilgisini Tevil etmelerinin yani asıl manasını saptırmalarının nedeninin,hayal dünyasındaki bilgisizlikleri ve cehalet leridir”diyor. Arabi’ye göre Tanrı hayal kuvvetine sahiptir.Kainatı hayal ederek yaratmıştır.Bu nedenle,yaratma bir tecelli yani belirleme ve görünmedir. Hem İslamda,hem de Hıristiyanlıkta Tanrı’nın Hayal kuvvetine sahip olduğu ve kainatı hayal ederek yarattığı düşüncesi egmendir.İnsanda diğer yaratıklardan farklı olarak Hayal gücü vardır.Öyle ki, Hayal sıradan bir kuvvet olmayıp,hayal sayesinde insanın,Nübüvvet yani peygamberlik makamına kadar ulaşabileceği kuvvettir.
Özellikle,Farabi ve İbn Sina’ya göre,Nübüvvet sisteminin Akıl ve Düşünce den sonraki üçüncü unsuru Hayal yeteneğidir.Hayal gücü Nübüvvet ve Vahiy öğretilerinde de,çok önemli bir unsurdur.Farabi’ye göre,bir çok kişinin uyurken gördüklerini,bazı insanlar uyanık hallerinde de,görebilirler.Bu tip insanların diğerlerinden farkı,kendilerinde bulunan olağanüstü seviyedeki Hayal kuvvetidir.Arif ve Kamil insanlar,Hayal gücü ile dilediği gibi Berzah görüntüleri yaratabilirler.hayalleri aracılığı ile,başka insanları etkileyebilir ve görüntüleri de,duyulabilir hale getirebilirler.Ancak İlahi Hayaldeki var etme kalıcıdır.Arif ve Kamilinki ise,geçici görünümdür.Zira Hayal eden Allah,kalıcı ve ezelidir.Esasen insana ait gibi görünen Hayal Gücü de,hakikatte Allah’a aittir.Öyleki,her beşeri yani cüzi Hayalin üstünde veya içinde İlahi yani külli Hayal vardır.Örnek vermek gerekirse,İlahi Hayal Okyanus ise,Kemale ermiş insanın yaratıcı Hayali okyanustan alınmış bir fincan su kadardır.Albert Einstein, Hayal gücü tüm dünyayı kapsar diyor.Carol Burnell de,bir hayalin olduğunda,onu tutmalısın ve asla bırakmamalısın, diyor.Şeyh Muhiddin,hayal hüküm veren ve kendiside yaratılmış olsa bile hüküm altına girmeyen ve tahakküm edendir.Düşünüre düşünme gücü de,hayal gücünden gelir,diyor.
Atatürk’ün hayal ile ilgili söz ve düşüncelerine gelince;
.Hayallerimiz bizim kim olduğumuzun aynasıdır.
.Kadınlarımız,eğer Milletin gerçek anası olmak istiyorsa,erkeklerimizden çok daha aydın ve faziletli olmaya çalışmalıdırlar.
.Benim kahramanlarım,hayallerini hiçbir şeye satmayan kişilerdir.
.Kadınlarımız sosyal hayatta erkeklerle birlikte yürüyerek birbirinin yardımcısı ve destekçisi olacaktır.
.Ey efendiler,sorgulamayan insan cahildir.Sorgulatmayan ise,zalimdir.
.Bir Milletin kültür düzeyi üç safhada,Devlet,Düşünce ve Ekonomideki çalışma ve başarılarının özüyle ölçülür.
.Bir Millet zenginliğiyle değil,Ahlak değerleriyle ölçülür.Bağımsızlıktan yoksun bir Ulus, uygar insanlık karşısında uşak olmaktan kurtulamaz.
.Bir Ulus sımsıkı birbirine bağlı olmayı bildikçe,yeryüzünde onu dağıtabilecek bir güç düşünülemez.
.Efendiler,Cumhurreisinin halk tarafından seçilmesi mahsurludur.Milletvekillerinin seçmesi en iyisidir. Nedeni,yarın birisi çıkar beni halk seçti diyerek Krallığını,yada Diktatörlüğünü ilan ederse Demokrasi tehlikeye girer.!!
.Hayal ettim, hayalimin önündeki manileri tespit ettim.Manileri kaldırdığımda,hayalim kendiliğinden gerçekleşti.diyor Atamız.!! Işıklar içinde yatsın.!!
Tanrı bizleri hayal, akıl ve bilimden yoksun bırakmasın..!!